ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 6، شهریور 1399 ، شماره پی در پی 52

بازنگری در سطح فکری تاریخ بیهقی بررسی موردی: انطباق محتوا با سیاست جنایی اقتدارگرا

صفحه (151 - 170)
هادی رستمی (نویسنده مسئول)، حسنعلی موذن زادگان ، علی مولابیگی
تاریخ دریافت مقاله : پاییز 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : زمستان 1398

چکیده

تاریخ بیهقی یکی از مهمترین متون نثر فارسی، در طول هزاره گذشته مورد احترام دوستداران ادب پارسی بوده است. این کتاب چند برابر آنچه اکنون در دست داریم، بخشهای گمشده دارد ‌و به رغم آنکه با محوریت دوره مسعود غزنوی فراهم شده، کتابی صرفاً تاریخی نیست؛ بلکه دارای اندیشه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و به ویژه مطالبی است که میتوان از آنها به سیاست حکمرانان غزنوی -در زمینه کنترل بزهکاران، از طریق سرکوبی محض و یا همراه با اقدامها و تدبیرهای خاص پیشگیرانه از بزهکاری بوده است- را پی برد. از این‌رو نگارندگان به دنبال آن هستند که آیا در تاریخ بیهقی میتوان مدلی از سیاست جنایی را یافت و این مدل با کدام یک از مدلهای امروزی نزدیکی بیشتری دارد؟ ردیابی برخی از جلوه ها و ویژگیهای سیاسی نظام اقتدارگرا در این اثر موجب میشود، از دل این موضوع به مفهوم نوین سیاست جنایی (خصوصاً سیاست جنایی اقتدارگرا) رسیده و آن را مورد بررسی قرار داد.

کلمات کلیدی
تاریخ بیهقی , ابوالفضل بیهقی , سیاست ‌جنایی , نظام و سیاست‌ جنایی اقتدارگرا

• «آثار امنیت‌گرایی در حقوق کیفری ایران و آمریکا»؛ برنهانی‌اردستانی، مرجان (۱۳۸۹)، فصل‌نامه نظم و امنیت انتظامی، سال سوم، شماره سوم: ۳۱ - ۶۳..
• اصطلاحات دیوانی در عهد غزنوی و سلجوقی؛ انوری، حسن (۱۳۷۲)، تهران، کتاب‌خانه طهوری.
• اقتدارگرای ایرانی در عهد قاجار؛ سریع القلم، محمود (۱۳۹۲)، انتشارات فروزان‌فر، چاپ ششم.
• اندیشه‌های ویرانگر: نسل‌زدایی و نقش ایدئولوژی؛ الوارز، الکس (۱۳۹۶)، مترجم: رحیم و فاطمه نوبهار، در کتاب: جرم‌شناسی فراملی به سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، میزان.
• پاسخ دولتی به انحراف در سیاست جنایی ایران؛ قناد، فاطمه، اکبری، مسعود (۱۳۹۵)، مجد.
• تاریخ ادبیات ایران؛ صفا، ذبیح‌الله (۱۳۹۱)، انتشارات فردوس، چاپ پانزدهم.
• تاریخ بیهقی؛ بیهقی، محمد بن حسین (۱۳۹۴)، خطیب رهبر، خلیل، تهران، مهتاب، چاپ هیجدهم.
• تاریخ حقوق ایران؛ امین، سیدحسن (۱۳۸۶)، انتشارات دایره المعارف ایران‌شناسی، چاپ دوم.
• «تاریخ بیهقی و پژوهش‌های ادبی»؛ مدرس‌زاده، عبدالرضا (۱۳۸۹)، مجله زبان و ادبیات فارسی-دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، سال اول، شماره دوم: ۱۲۳ - ۱۳۲.
• توتالیتاریسم؛ آرنت، هانا (۱۳۸۹)، ثلاثی، محسن، نشر ثالث، چاپ دوم.
• جرمشناسی؛ پیکا، ژرژ (۱۳۹۵)، نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین، انتشارات میزان، چاپ چهارم.
• جزای‌عمومی ۱ و ۳؛ اردبیلی، محمدعلی (۱۳۹۴)، جلداول، تهران، میزان، چاپ چهل و پنج.
• جهان بینی بیهقی؛ اسلامی‌ندوشن، محمدعلی (۱۳۸۶)، در کتاب یادنامه بیهقی، مشهد، دانشگاه فردوسی، چاپ سوم.
• چندگفتار درباره توتالیتاریسم؛ یوفسکی، داستا؛ میلوش، نچائف و کوکاکوفسکی، کوندرا (۱۳۷۸)، میلانی، عباس، نشر آتیه.
• «حمله به روم در تخیلات سلطان محمود غزنوی»، فروزانی، سید ابوالقاسم (۱۳۹۲)، مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، شماره ۱۲، بهار و تابستان: ۱۰۷ - ۱۲۶.
• دانشنامه‌ جرمشناسی: ------------------- و هاشم‌بیگی، حمید (۱۳۹۵)، چاپ چهارم، انتشارات گنج دانش.
• درآمدی بر سیاست جنایی؛ لازرژ، کریستین (۱۳۹۶)، نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین، میزان، چاپ ششم.
• «درآمدی بر سیاست جنایی توتالیتر: جرم و مجازات در کره‌شمالی (باتاکید بر نقش پلیس)»؛ مین‌وو یون (۱۳۹۰)، غلامی، حسین، فصل‌نامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال ششم، شماره ۱۹: ۱۹۱ - ۲۱۸.
• «درآمدی به جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر»، نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین (۱۳۷۹)، در: مجموعه مقالات همایش بین‌المللی علمی- کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، انتشارات روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول.
• دیوان اشعار حکیم ناصر خسرو قبادیانی؛ ناصر‌خسرو (۱۳۵۷)، مینوی، مجتبی و محقق، مهدی، انتشارات امیرکبیر.
• دیوان عنصری؛ عنصری‌بلخی، ابوالقاسم حسن (۱۳۶۳)، دبیرسیاقی، محمد، کتابخانه سنایی.
• سیاست؛ هیوود، اندرو (۱۳۹۳)، عالم، عبدالرحمن، نشر نی، چاپ چهارم.
• سیاست جنایی در اسلام و جمهوری اسلامی ایران؛ حسینی، سیدمحمد (۱۳۹۰)، انتشارات سمت.
• «سیاست‌جنایی و تطور مفهومی آن»؛ عظیم‌زاده ‌اردبیلی، فائزه و حسابی، ساره (۱۳۹۰)، تعالی حقوق، سال‌ چهارم، شماره پانزدهم: ۱۱۳ - ۱۳۳.
• سیاست کیفری سخت‌گیرانه؛ طاهری، سمانه (۱۳۹۲)، نشر میزان.
• «سیاست مذهبی در دوره نخست حکومت غزنوی»؛ یوسفی، صفر (۱۳۸۷)، فصل‌نامه فقه و تاریخ تمدن، سال چهارم، شماره پانزدهم: ۱۴۱ - ۱۵۵.
• سیر قانون و دادگستری در ایران؛ راوندی، مرتضی (۱۳۶۸)، تهران، چشمه.
• «کمونیسم و نازیسم ژرف‌نگری‌های در باب توتالیتاریسم در سده بیستم»؛ دوبنوا، آلن (۱۳۷۸)، مترجم: شهروز رستگار نامدار، فصلنامه: اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ۱۴۹ و ۱۵۰: ۵۲ - ۶۹.
• کیفرشناسی «کلیات و مبانی پاسخ‌شناسی جرم»؛ غلامی، حسین (۱۳۹۵)، میزان.
• «گفتمان سیاست جنایی در کتاب مزرعه حیوانات»؛ صابری، راضیه (۱۳۹۴)، مجله حقوقی داور، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره ۱۳ - ۱۴.
• مباحثی در علوم جنایی؛ نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین (۱۳۹۱)، به کوشش: شهرام ابراهیمی؛ در سایت: http:--www.lawtest.ir.
• مبانی جامعه‌شناسی سیاسی؛ ایو دورماگن، ژان و موشار دانیل (۱۳۸۹)، نیک‌گوهر، عبدالحسین، نشر آگه، تهران.
• مسعود سعد سلمان؛ ‌سبحانی، توفیق (۱۳۷۱)، انتشارات متون درسی، چاپ سوم.
• نظامهای بزرگ سیاست جنایی؛ می‌ری‌دلماس- مارتی (۱۳۹۵)، نجفی‌ابرندآبادی، علی‌حسین، میزان، چاپ سوم.
• haracteristics of the judicial system in Slovenia between 1945 and 1951, Mateja, coh, 2008, Ljubljana: Slovenian Presidency of the Council of the European Union.
• Concentration and labour camps in Slovenia .Ljubljana, Miko, mikola, p, 2008, Slovenian Presidency of the Council of the European Union.
• Crimes committed by the Fascist regime in the Slovene territory, Ljubljana; Gorazd, bajc, p, 2008, Slovenian Presidency of the Council of the European Union.
• Literature; s Influence on the Law and Legal Actars; Thompson'Nicole, A dissertation submitted in partial fulfillment of the degree of Bachelor of Laws (with honours) at the University of Otago;hn:http:--www.otago.ac.nz-2012.